Dlaczego ważny jest kontakt człowieka z przyrodą? O zespole deficytu natury u młodego pokolenia
DOI:
https://doi.org/10.15584/kpe.2023.12.9Słowa kluczowe:
zespół deficytu natury, młode pokolenie, przyroda, relacja człowieka z naturą, edukacja przyrodniczaAbstrakt
Przyroda ma dobroczynny wpływ na rozwój młodego pokolenia, a szerzej – człowieka. Współcześnie obserwujemy niedobór kontaktu dzieci z naturą. Celem artykułu jest przybliżenie problemu deficytu natury w wychowaniu, wywołanie namysłu u osób odpowiedzialnych za edukację, skłonienie ich do uwzględnienia w procesie kształcenia tematyki przyrodniczej. Problematykę badawczą ujęto w postaci następujących pytań: jaką wartość ma przyroda dla współczesnego człowieka? Jakie są przyczyny i konsekwencje deficytu natury u młodego pokolenia? Wykorzystana została metoda analizy i syntezy literatury oraz badań, które są istotne dla omawianego problemu. Wyniki wskazują na wieloaspektowy wpływ przyrody na (młodego) człowieka. Przyroda pomaga zachować zdrowie psychiczne i fizyczne, dlatego ważny jest proces wychowania uzupełniony o wymiar przyrody.
Bibliografia
Bąk A., Korzystanie z urządzeń mobilnych przez małe dzieci w Polsce. Wyniki badania ilościowego, Warszawa 2015, https://www.mamatatatablet.pl (dostęp: 22.07.2023).
Błasiak A., Wilkosz K., Wychowanie przez przyrodę – wybrane współczesne aspekty, „Horyzonty Wychowania” 2020, t. 19, nr 52, s. 57–67.
Cliford A.M., Kąpiele leśne. Jak czerpać zdrowie z natury, Białystok 2018.
Dawid-Mróz M., Deficyty natury, czyli przyroda na receptę. Ty też jej potrzebujesz!, 2019, https://manufaktura-radosci.pl/deficyt-natury-czyli-przyroda-na-recepte (dostęp: 28.07.2023).
Deangelis T., Moc przyrody, „Charaktery” 2015, nr 2(217).
Drabik L. (red.), Deficyt, https://www.sjp.pwn.pl/szukaj/deficyt.html (dostęp: 20.07.2023).
Drabik L. (red.), Zespół, https://www.sjp.pwn.pl/szukaj/zesp%C3%B3%C5%82.html (dostęp: 20.07.2023).
Flis J., Szkolny słownik geograficzny, Warszawa1985.
Fuller R., Gaston K., Keniger L., What are the Benefits of Interacting with Nature?, „International Journal of Environmental Research and Public Health” 2013.
Gardner H., Inteligencje wielorakie. Nowe horyzonty w teorii i praktyce, Warszawa 2009.
Gromkowska-Melosik A., Pedagogika ekologiczna [w:] Pedagogika 1. Podręcznik akademicki, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Warszawa 2017.
Honoré C., Pod presją. Dajmy dzieciom święty spokój, Warszawa 2008.
Hüther G., Hauser U., Wszystkie dzieci są zdolne, Słupsk 2014.
Janus-Kwiatkowska K. (red.), Natura, https://www.encyklopedia.pwn.pl/haslo/4009276/natura.html (dostęp: 20.07.2023).
Kołodziejczyk M., Większość dzieci spędza na dworze mniej czasu... niż więźniowie, „Polityka”, 29 marca 2016, htps://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/spoleczenstwo/1655982,1,wiekszosc-dzieci-spedza-na-dworze-mniej-czasu-niz-wiezniowie.read (dostęp: 18.07.2023).
Konopczyńska K., Mikorzewska A., Szadowiak A., Biofilia [w:] Zrównoważone miasta. Poprawa jakości powietrza w Polsce, Warszawa 2018, https://docplayer.pl/120805775-Zrownowazone-miasta-poprawa-jakosci-powietrza-w-polsce-2018.html (dostęp: 21.07.2023).
Kozłowski S., Droga do ekorozwoju, Lublin 2007.
Li Q., Shinrin-Yoku. Sztuka i teoria kąpieli leśnych, Kraków 2018.
Louv R., Ostatnie dziecko lasu, Warszawa 2016.
Making Global Goals Local Business, Nowy Jork 2017, https://d306pr3pise04h.cloudfront.net/docs/publications%2FMGGLB-2017-UNGA.pdf (dostęp: 21.07.2023).
McGurk L., Nie ma złej pogody na spacer, Kraków 2018.
Ochrona powietrza przed zanieczyszczeniami. Informacja o wynikach kontroli, Kraków 2018, https://www.nik.gov.pl (dostęp: 2207.2023).
Parczewska T., Czas wolny jako jeden z wymiarów życia codziennego dzieci mieszkających w Polsce i Portugalii, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny” 2017, t. XXXVI, z. 1.
Ptaszek G., Bigaj M., Dębski M., Pyżalski M., Strunża J., Zdalna edukacja – gdzie byliśmy, dokąd idziemy? Wstępne wyniki badania naukowego „Zdalne nauczanie a adaptacja do warunków społecznych w czasie epidemii koronawirusa”, Warszawa 2020, https://www. pcen.gda.pl (dostęp: 22.07.2023).
Pyłka-Gutowska E., Ekologia z ochroną środowiska. Przewodnik, Warszawa 1997.
Raport o ekonomicznych stratach i społecznych kosztach niekontrolowanej urbanizacji w Polsce, Warszawa 2013, https:/www. frdl.org.pl (dostęp: 22.07.2023).
Raport. Problem nadwagi i otyłości wśród dzieci w Polsce, Konstantynów Łódzki 2018, https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/otylosc-i-nadwaga-u-dzieci-coraz-wiekszy-problem-coraz-mniej-skuteczne-dzialania.html (dostęp: 22.07.2023).
Sampson S., Kalosze pełne kijanek, Białystok 2016.
Sobota D., Co to jest przyroda?, „Ruch Filozoficzny” 2014, t. LXXI, nr 1.
Stefanowicz T., Wstęp do ekologii i podstaw ochrony środowiska, Poznań 1996.
Strzałko J., Mossor-Pietraszewska T. (red.), Kompendium wiedzy o ekologii, Warszawa 2003.
Szredzińska R., Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży. Raport o zagrożeniach bezpieczeństwa i rozwoju dzieci i młodzieży, Warszawa 2022, https://www. fdds.pl (dostęp: 25.07.2023).
Żylińska M., Neurodydaktyka. Nauczanie i uczenie się przyjazne mózgowi, Toruń 2013.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 KULTURA – PRZEMIANY – EDUKACJA
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
