„Homeless People” by Stefan Żeromski as a Prefiguration of a Contemporary Ecological Novel
DOI:
https://doi.org/10.15584/tik.2021.27Keywords:
ecological novel, nature, city, industry, Żermoski, ŻeromskiAbstract
This article attempts to read Żeromski's novel as a prefiguration of a contemporary ecological novel. The green reading of the writer's work redirects readers' attention towards non-human forms of life, introducing alternative optics for describing reality. The story of Tomasz Judym is tangled with the history of the natural world. While wandering around Paris, Warsaw, Cisy and Zagłębie, the protagonist notices the symptoms which prove the progressive degradation of the natural environment. As one of the few protagonists, he sees the destructive impact of industry on the natural environment. Judym is abandoning the anthropocentric perspective in favour of the biocentric one, making him more sensitive to the suffering of others, understood here as non-human inhabitants of the Earth. Nature is a self-regulating living organism, a powerful element whose contemplation can both delight and frighten. Ludzie bezdomni anticipates contemporary ecological thinking, which calls for rational use of earthly goods.
Downloads
References
Adamczewska I., Powieść ekologiczna, w: Słownik rodzajów i gatunków literackich, red. G. Gazda, Warszawa 2012.
Babilas D., Psia kość niezgody – spór o wiwisekcję w edwariańskiej Anglii, w: Między empatią a okrucieństwem, red. E. Łoch, A. Trześniewskia, D. Piechota, Gdańsk 2018.
Babilas D., Psy maskotki i rodzinni pupile w malarstwie brytyjskim epoki wiktoriańskiej, w: Emancypacja zwierząt?, red. E. Łoch, A. Trześniewska, D. Piechota, Lublin 2015.
Barcz A., Realizm ekokrytyczny. Od ekokrytyki do zookrytyki w literaturze polskiej, Katowice 2016.
Clark N., Inhuman Nature: Sociable Life on a Dynamic Planet, London 2011.
Domańska E., Humanistyka ekologiczna, „Teksty Drugie” 2013, nr 1–2.
Durczak J., Rozmowy z ziemią. Tradycja przyrodopisarstwa w literaturze amerykańskiej, Lublin 2010.
Eile S., Powieść pokolenia Stefana Żeromskiego „Ludzie bezdomni”, w: Literatura polska w szkole średniej, Warszawa 1975.
Fiedorczuk J., Cyborg w ogrodzie. Wprowadzenie do ekokrytyki, Gdańsk 2015.
Fita S., Żeromski wśród siłaczek i Judymów, „Zeszyty Naukowe KUL” 1964, nr 4.
Gielata I., „Oko Emersona” i „oko Darwina” – Dickens, Sienkiewicz i wodospad Niagara, w: Między przyrodoznawstwem a humanistyką. Przestrzenie kultury polskiego pozytywizmu, red. M. Gloger i T. Sobieraj, Warszawa 2016.
Głowiński M., Powieść młodopolska. Studium z poetyki historycznej, Kraków 1997.
Ihnatowicz E., Bohaterowie polskiej prozy współczesnej 1864–1914. Artyści, twórcy, Warszawa 1999.
Ihnatowicz E., Literatura polska drugiej połowy XIX wieku, Warszawa 2000.
Jakubowski J.Z., Stefan Żeromski, Warszawa 1975.
Kolbuszewski J., Ochrona przyrody a kultura, Wrocław 1992.
Maciejewska I., Wstęp, w: S. Żeromski, Ludzie bezdomni, Wrocław 1987.
Makowiecki A.Z., Literatura Młodej Polski, Warszawa 1999.
Markiewicz H., „Ludzie bezdomni” Stefana Żeromskiego, Warszawa 1975.
Markiewicz H., Ludzie bezdomni, w: tegoż, Prus i Żeromski, Warszawa 1964.
Martuszewska A., Poetyka polskiej powieści dojrzałego realizmu (1876–1895), Wrocław 1977.
Olszewska M.J., Miasto z perspektywy Stefana Żeromskiego, w: tejże, Stefan Żeromski. Spotkania, Warszawa 2015.
Oramus D., Darwinowskie paradygmaty. Mit teorii ewolucji w kulturze europejskiej, Kraków 2015.
Osterhammel J., Historia XIX wieku. Przeobrażenie świata, red. W. Molik, przeł. I. Drozdowska-Broering i in., Poznań 2013.
Popiel M., Tragizm epicki. „Ludzie bezdomni” Stefana Żeromskiego, w: tejże, Oblicza wzniosłości. Estetyka powieści młodopolskiej, Kraków 2003.
Rutkowska M., Psy, koty i ludzie. Zwierzęta domowe w literaturze amerykańskiej, Lublin 2016.
Rybicka E., Biopolis – przyroda i miasto, „Teksty Drugie” 2018, nr 2.
Ubertowska A., „Mówić w imieniu biotycznej wspólnoty”. Anatomie i teorie tekstu środowiskowego/ekologicznego, „Teksty Drugie” 2018, nr 2.
Walc J., Quo vadis, Judime?, w: Stefan Żeromski. O twórczości literackiej, red. E. Łoch, Lublin 1994.
Zgoła C., O roślinnej historii miasta z perspektywy jego mieszkańca, „Teksty Drugie” 2018, nr 2.
Żeromski S., Ludzie bezdomni, Warszawa 1984.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
Categories
License
Copyright (c) 2021 Tematy i Konteksty

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

