Niepokój przychodzi po zmroku. Topika nocy w prozie Sylwii Chutnik

Abstrakt

Artykuł ten poświęcony jest topice nocy w prozie Sylwii Chutnik. Autor koncentruje się na omówieniu trzech wariantów pejzaży nocnych.  W pierwszym z nich zapadający zmrok jest katalizatorem traumatycznych wspomnień z przeszłości. W drugim wariancie topika nocy towarzyszy alternatywnemu życiu, w którym do głosu dochodzi prawdziwe „ja” bohaterów. Chutnik wykorzystuje tutaj opozycję dzień-noc w kontekście wzorców normatywnych narzucających konkretne role i zachowania bohaterom. Noc okazuje się jedyną porą, kiedy bohaterowie z dala od opinii publicznej mogą żyć pełnią życia bez obaw przed ostracyzmem czy wykluczeniem społecznym. W trzecim wariancie noc i towarzyszące jej palenie papierosów na balkonach staje się doświadczeniem łączącym wszystkie bohaterki; to moment, w którym do głosu dochodzą lęki, obawy wypierane w ciągu dnia. W wariancie tym do głosu dochodzi narrator pierwszoosobowy („my”), tożsamy z całą kobiecą wspólnotą. Snuta narracja przekształca się symbolicznie w pejzaż wewnętrzny bohaterek. Obrazy te pod wpływem zmiennego natężenia światła księżyca i gwiazd oraz unoszącej się mgły nabierają onirycznych kształtów. Ten odrealniony pejzaż industrialny koresponduje także z „ciemną” stroną egzystencji, których egzemplifikacją stają się „wewnętrzne demony”, z którymi borykają się bohaterki. Noc u Chutnik sprzyja nie tylko poszukiwaniom melancholijnych śladów życia, ale również błąkaniu się po bezdrożach ludzkiej egzystencji.