Zombie nad Wisłą. Na marginesie powieści Igora Ostachowicza i Jacka Dehnela

Dariusz Piechota

doi:10.15584/tik.2020.34

Autor

Dariusz Piechota Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

DOI:

https://doi.org/10.15584/tik.2020.34

Słowa kluczowe:

zombie, apokalipsa, religia, polityka, przemoc

Abstrakt

Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, dlaczego motyw zombie jest tak popularny we współczesnej polskiej literaturze. Autor analizuje dwie powieści (Noc żywych Ostachowicza, Ale z naszymi umarłymi Dehnela), w których pojawiają się zombie. W powieści Ostachowicza symbolizują Żydów, którzy zginęli w czasie II wojny światowej. W swojej opowieści pisarz zwraca uwagę na fakt, że społeczeństwo polskie zapomniało o ich istnieniu. Natomiast w powieści Dehnela zombie symbolizuje narastający we współczesnej Polsce faszyzm. Warto wspomnieć, że obaj pisarze używają gatunku postapokaliptycznego, aby mówić o lękach i uprzedzeniach polskiego społeczeństwa. Co więcej, autorzy wskazują, że przemoc jest obecnie ogromnym problemem w Polsce. Ta konwencja wydaje się najbardziej adekwatna do dyskusji o kondycji moralnej społeczeństwa.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

Dehnel J., Ale z naszymi umarłymi, Kraków 2019.

Ostachowicz I., Noc żywych Żydów, Warszawa 2012.

Arendt H., Eichmann w Jerozolimie. Rzecz o banalności zła, tłum. A. Szostkiewicz, Kraków 1987.

Bednarek J. B., Horror show, czyli fetyszyzacja pamięci, w: Prognozowanie teraźniejszości. Myślenie z wnętrza kryzysu, red. P. Czapliński, J. B. Bednarek, Gdańsk 2018.

Bilczewski T., Nowa komparatystyka: lektura i komunikacja, w: Polonistyka bez granic, t. 1: Wiedza o literaturze i kulturze, red. R. Nycz, W. Miodunka, T. Kunz, Kraków 2011.

Błoński J., Biedni Polacy patrzą na getto, „Tygodnik Powszechny. Wydanie specjalne” 2019, nr 1.

Błoński J., Edelman M., Miłosz C., Turowicz J., Ludzkość, która zostaje, „Tygodnik Powszechny. Wydanie specjalne” 2019, nr 1.

Boczkowska M., Gryź mnie, liż mnie, czyli o zębach filmowych wampirów słów kilka, „Literacje” 2011, nr 2–4.

Czapliński P., Po co pop, „Książki. Magazyn do czytania” 2014, nr 2 (13).

Czapliński P., Prawo albo Sprawiedliwość, „Książki. Magazyn do czytania” 2014, nr 4 (15).

Czapliński P., Stąd do większości. Literatura i demokracja afektywna, w: Prognozowanie teraźniejszości. Myślenie z wnętrza kryzysu, red. P. Czapliński, J. B. Bednarek, Gdańsk 2018.

Dziurzyński D., Wampir – bohater naszych czasów (z klasyką w tle), „Literacje” 2011, nr 3–4.

Gloger M., Prus, Miłosz, Marquard wobec nowoczesności (jako wiecznego powrotu tego samego), w: Bolesław Prus: pisarz nowoczesny, red. J. A. Malik, Lublin 2009.

Goldkorn W., Dziecko w śniegu, przeł. J. Malawska, Wołowiec 2018.

Gross N., A jednak się kręci… Na Campo di Fiori i na placu Krasińskich. Podsumowanie, „Kontury” [Tel Awiw] 2015, nr XV.

Has-Tokarz A., Horror w literaturze współczesnej i filmie, Lublin 2010.

Knapek R., Kultura zombie – tekstualna (o „QuirkBooks” na przykładzie „Dumy i uprzedzenia i zombi”), „Świat i Słowo” 2012, nr 1(18).

Kosmala M., Tropami warszawskiego palimpsestu, w: Przerabianie XIX wieku, red. E. Paczoska i B. Szleszyński, Warszawa 2011.

Lipowicz M., Zombie sociologicus – filmy o żywych trupach jako artystyczne narzędzie krytyki społecznej, „Przegląd Humanistyczny” 2015, nr 3.

Maj K. M., Allotopie. Topografia światów fikcjonalnych, Kraków 2015.

Markowski M. P., Badania kulturowe, w: Teorie literatury XX wieku. Podręcznik, red. A. Burzyńska, M. P. Markowski, Kraków 2007.

Marquard O., Historia uniwersalna i multiwersalna, w: Apologia przypadkowości. Studia filozoficzne, przeł. K. Krzemieniowa, Warszawa 1994.

Mendlesohn F., Rhetorics of Fantasy, Middletown, CT 2008.

Nola A. M. di, Tryumf śmierci. Antropologia żałoby, red. nauk. M. Woźniak, Kraków 2006.

Olkusz K., Mistrzowie drugiego planu. Motyw zombie w perspektywie literackiego sztafażu – od survival horroru przez dystopię do romansu paranormalnego, „Przegląd Humanistyczny” 2015, nr 3.

Oni zlikwidowali rzeczywistość. Z Janem Tomaszem Grossem rozmawia Aleksandra Pawlicka, „Newsweek” 2016, nr 29.

Oramus D., O pomieszaniu gatunków. Science fiction a postmodernizm, Warszawa 2010.

Pęczak M., Kto im dał skrzydła?, „Polityka” 2018, nr 5.

Piechota D., Horror (Neo)Victorianum. Zombie w zwierciadle mashupu, „Przegląd Humanistyczny” 2015, nr 3 (450).

Piechota D., Transgresje wampira we współczesnej kulturze popularnej, w: tegoż, Między utopią a melancholią. W kręgu nowoczesnej i ponowoczesnej literatury fantastycznej, Lublin 2015.

Prawer S., Placing, w: tegoż, Comparative Literary Studies. Introduction, London 1973.

Sepioło M., Cień Jasnej Góry, „Polityka” 2019, nr 26.

Środa M., Witaj w Polsce, Nowym Średniowieczu, „Wprost” 2011, nr 33.

Świrek K., Żywy trup jako alegoria polityczna, „Przegląd Humanistyczny” 2015, nr 3.

Trześniewska A., Alternatywna wizja społeczeństwa starożytnego Egiptu w „Faraonie wampirów” Konrada T. Lewandowskiego, w: Bolesław Prus: Pomiędzy tekstami, red. D. Piechota, A. Trześniewska, Lublin 2017.

Trześniewska A., Alternatywne historie, czyli drugie życie powstania styczniowego na podstawie „Gambitu Wielopolskiego” Adama Przechrzty, „Barbarzyńca” 2015, nr 1 (21).

Trześniewska A., Podróż po steampunkowej Warszawie z powieścią Konrada T. Lewandowskiego „Orzeł bielszy niż gołębica”, w: Kanon i obrzeża realizmu, red. J. Szcześniak i A. Skała, Lublin 2016.

Wójcik M., W rodzinie ojca mego, Wołowiec 2015.

Żelazińska A. , Serial o nieczytaniu, „Polityka” 2019, nr 15.