Wskazówki komparatystyczne w zestawie: kontekstowe odsyłacze w angielskich i polskich przekładach poetyckich Jerzego Pietrkiewicza
DOI:
https://doi.org/10.15584/tik.2020.7Słowa kluczowe:
: Jerzy Pietrkiewicz, przekład literacki, ekwiwalencja, intertekst, domestykacjaAbstrakt
Artykuł omawia zależności między studiami komparatystycznymi i pracą akademicką na emigracji a praktyką translatorską Jerzego Pietrkiewicza (1916-2007) – polskiego poety, powieściopisarza, literaturoznawcy i profesora Uniwersytetu Londyńskiego. Jego tłumaczenia poezji z anglosaskiego kanonu na język polski (i vice versa) – które na długo przed publikacją na łamach kilku antologii powstały w ramach prowadzonych badań naukowych i na potrzeby zajęć akademickich ze studentami – nierzadko podają w przypisach lub zawierają wplecione w tekst przekładu elementy (słowa klucze, charakterystyczne archaizmy, rozpoznawalne frazy i konstrukcje syntaktyczne) zapożyczone z tradycji literackiej języka docelowego. Wykorzystane jako w dużej mierze wierne ekwiwalenty dla oryginałów, elementy te nawiązują do znanych utworów i, stanowiąc rodzaj międzytekstowych odsyłaczy, dostarczają czytelnikom przekładów wskazówek komparatystycznych przydatnych w interpretacji i ewaluacji wierszy w kontekście innych utworów powstałych w tej samej epoce literackiej lub nurcie artystycznym, lecz w innym kraju.
Downloads
Bibliografia
Adamczyk, Maria, Chrząstowska, Bożena, Pokrzywniak, Józef. Starożytność – oświecenie, Warszawa 1999.
Barańczak, Stanisław. (ed.) Od Chaucera do Larkina. Antologia, transl. Stanisław Barańczak, Kraków 1993.
Czarnecka, Barbara, Kryszak, Jerzy. (eds.) Jerzy Pietrkiewicz. Inna wersja emigracji, Toruń 2000.
Jakobson, Roman. On Linguistic Aspects of Translation [in:] Venuti, Lawrence. (ed.) The Translation Studies Reader, London-New York 2004.
Keats, John. Oda do słowika, transl. Bogdan Czaykowski, „Fraza” 2/2004.
Kochanowski, Jan. Dzieła polskie, vol. 2, Warszawa 1967.
Krzeczkowski, Henryk, Sito, Jerzy, Żuławski, Juliusz. (eds.) Poeci języka angielskiego, Warszawa, vol. 1: 1969, vol. 2: 1971, vol. 3: 1974.
Kubiak, Zygmunt. Twarde dno snu. Tradycja romantyczna w poezji języka angielskiego, Warszawa 2002.
Malczewski, Antoni. Maria. Powieść ukraińska, Białystok 2002.
Mickiewicz, Adam. Dzieła, vol. 3: Dramaty, Warszawa 1995.
Mickiewicz, Adam. Dzieła, vol. 1: Wiersze, Warszawa 1993.
Miłosz, Czesław. The History of Polish Literature, Berkeley 1983.
Mioduszewski, M. (ed.) Pastorałki i kolędy, Kraków 1843.
Ousby Ian. (ed.) The Cambridge Guide to Literature in English, Cambridge 1995.
Peterkiewicz, Jerzy. The Other Side of Silence. The Poet at the Limits of Language, Oxford 1970.
Pietrkiewicz, Jerzy. Antologia liryki angielskiej 1300–1950, Warszawa 1997.
Pietrkiewicz, Jerzy. Literatura polska w perspektywie europejskiej: studia i rozprawy, transl. Anna Olszewska-Marcinkiewicz, Ignacy Sieradzki, Warszawa 1986.
Pietrkiewicz, Jerzy. Na szali losu, transl. Alicja Skarbińska-Zielińska, Warszawa 2016.
Pietrkiewicz, Jerzy. Polish Prose and Verse, London 1956.
Pietrkiewicz, Jerzy. Przekładaniec uwag, „Pamiętnik Literacki” 7/1983.
Pietrkiewicz, Jerzy. Między dwoma lustrami, interview by M. Glińska, „Nowe Książki” 7–9/1988.
Pietrkiewicz, Jerzy, Singer, Burns. Five Centuries of Polish Poetry, transl. Jerzy Pietrkiewicz, Burns Singer, Ion Stallworthy, London 1970.
Sikorska, Liliana, Fabiszak, Jacek (eds.) An Anthology of English Literature, Poznań 1998.
Spruniuk, Mirosław. Jerzy Pietrkiewicz w polskim Londynie, czyli o konieczności posiadania adresu, w: Czarnecka, Barbara, Kryszak, Jerzy. (eds.) Jerzy Pietrkiewicz. Inna wersja emigracji, Toruń 2000.
Śmieja, Florian. Akademik czy amator?, „Kontynenty – Nowy Merkuriusz” 2/1959.
Toury, Gideon. The Nature and Role of Norms in Translation [in:] Venuti, Lawrence. (ed.) The Translation Studies Reader, London-New York 2004.
Venuti, Lawrence. The Scandals of Translation. Towards an Ethics of Difference, London-New York 1998.
Venuti, Lawrence. (ed.) The Translation Studies Reader, London-New York 2004.
Windakiewicz, Stanisław. Mickiewicz i Byron, „Pamiętnik Literacki” 31/1934.
Wojtyła, Karol. Collected poems, transl. J Petrkiewicz, New York 1982.
Wojtyła, Karol. Easter vigil and other poems, transl. Jerzy Pietrkiewicz, New York 1979.
Wojtyła, Karol. Poezje. Poems, transl. J. Peterkiewicz, Kraków 2005.
Wojtyła, Karol. Roman Triptych. Meditations, transl. Jerzy Pietrkiewicz, Kraków 2003.
Woronczak, Jerzy. (ed.) Bogurodzica, Wrocław–Warszawa–Kraków 1962.
Zawadzki, Jarosław. Selected Masterpieces of Polish Poetry, Charleston 2007.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Tematy i Konteksty
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
